Localización 

(Ver en Google Maps)

Este lavadoiro está situado no camiño do Picho, xunta á confluencia coa rúa da Torre de Calle.

Case en fronte, a poucos metros, localízase tamén a fonte do Picho. Os dous elementos forman un conxunto etnográfico.

Descrición

O tanque onde se lava está construído en granito. A cubrición, os piares e o muro están construídos en cemento e bloque de cemento.

Pío do lavadoiro

Está composto por dúas pías. A auga que provén do regato de Barreiros cae na pía limpa por un tubo que emboca directamente no tanque onde se aclara a roupa. Nesta pía non se lava nin enxaboa, soamente se aclara a roupa xa lavada na outra pía, que é a que está a continuación, empregada para enxaboar e lavar propiamente a roupa para quitarlle a sucidade.

As dúas pías están divididas por un pequeno muro de separación e comunicadas por un rebaixe realizado na parte superior do muro de separación das dúas pías.

As lousas inclinadas para o lavado da roupa están nos laterais sur e oeste.

No lateral oeste do lavadoiro instalouse un banco de pedra.

Cuberta

A cubrición está formada por un teitume a catro augas realizado con armazón de cemento e ladrillo. Esta cubrición susténtase sobre unha cornixa moldurada realizada en pedra, que se apoia en seis piares cuadrangulares tamén de pedra. As columnas son lisas, mais teñen unha base máis ancha e un rebaixe na zona central biselado do corpo da columna. Estes piares rematan cun capitel cuadrangular superior tamén máis ancho ca a columna.

Tradicións populares

A arte da lavandería:

Lavar a roupa era unha tarefa meticulosa e exixente que requiría habilidade e paciencia. As lavandeiras seguían un proceso estrito, comezando por separar a roupa branca da de cor. Cada peza mergullábase individualmente no lavadoiro, onde se empapaba, enxaboaba e fregaba para eliminar as manchas máis difíciles. Despois de enxaboar, a roupa acumulábase no lavadoiro para que a sucidade se soltase. Cada peza volvía mergullarse na auga e golpeábase contra o lavadoiro para asegurar a limpeza e o aclarado.

O proceso da roupa branca:

A roupa branca requiría un tratamento especial. Unha vez enxaboada, sen espremer, levábase ao “clareo”, un campo de herba onde se estendía ao sol. A luz solar actuaba como un axente branqueador natural, eliminando as manchas máis persistentes e restaurando a brancura da roupa. Despois do “clareo”, a roupa aclarábase e tendíase nos toxos próximos para secar.

O lavadoiro como espazo de socialización:

Nunha sociedade onde os roles de xénero estaban claramente definidos, o lavadoiro convertíase nun punto de encontro esencial para as mulleres. Mentres os homes ocupaban os espazos públicos, o lavadoiro ofrecíalles ás mulleres un lugar onde socializar e compartir experiencias. Os lavadoiros, xeralmente públicos e de uso común, convertéronse en construcións populares preto das fontes, onde as veciñas se reunían para lavar a roupa e fortalecer os lazos comunitarios.

O lavadoiro era, polo tanto, moito máis que un lugar para lavar roupa; era un espazo social crucial para as mulleres, onde podían escapar das súas responsabilidades domésticas e conectar con outras mulleres da comunidade. O proceso de lavado, especialmente da roupa branca, era laborioso e requiría habilidade, pero tamén ofrecía un momento de respiro e camaradería nunha sociedade con roles de xénero moi marcados.